Δάφνη Νικήτα: Θα ήθελα ως επιμελητής της έκθεσης «Η δι-αφάνεια του σεξ» να μας αποκωδικοποιήσετε τον τίτλο.
Αποστόλης Αρτινός: Έρχεται από τη σκανδαλώδη διατύπωση του Lacan ότι δεν υπάρχει σεξουαλική σχέση, ότι ο σεξουαλικός δεσμός είναι αδύνατος, αδύνατος μέσα στη παντοκρατορία όμως της δυνατότητας του. Η σεξουαλική πράξη υπάρχει, είναι δυνατή, αδύνατη είναι η μυθολογία της, η μυθολογία του Δύο σε Ένα. Η σκηνή του σεξ θα είναι πάντα, όπως ωραία το διατυπώνει και ο Badiou, η σκηνή του Δύο. Μια πληθυντική και ασύμπτωτη δηλαδή εμπειρία.
Δ.Ν.: Κτίζετε το σκεπτικό της έκθεσης πάνω σε μια σημειολογία του θηλυκού και του αρσενικού η οποία φθάνει μέχρι και την ιδιαίτερη σηματοδότηση θηλυκών λέξεων, όπως «αποπλάνηση» ή «πορνογραφία». Είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε αυτή τη συγκεκριμένη σημειολογία.
Α.Α.: Ένας από τους άξονες της έκθεσης ήταν και η διασεξουαλική διάχυση των ταυτοτήτων. Οι αντανακλάσεις της μίας ταυτότητας μέσα στην άλλη. Η ταυτότητα όχι ως κάτι που χαρακτηρίζει το υποκείμενο αλλά ως αυτό που το εκθέτει στις ελλείψεις του και στις διαφορές του. Υπήρχαν έργα μέσα στην έκθεση που εξέθεταν ανάγλυφα αυτή την δραματουργία των ταυτολογικών σημείων. Και είναι αυτή η διασπορά τους που εγείρει και τη σκηνή της αποπλάνησης μας. Δεν αποπλανά η ταυτότητα μας, αλλά η κρυπτότητα της, η δι-αφάνεια της, η διαθεσιμότητα της στην ελκτική φορά του άλλου. Γίνομαι αυτό που κάθε φορά θέλεις.
Δ.Ν.: Αυτό το παιγνίδι της γοητείας, της αποπλάνησης από τον Άλλο πόσο θεμελιακό είναι και με πόσα πρόσωπα μπορεί να παρουσιασθεί;
Α.Α.: Το ερωτικό υποκείμενο είναι το υποκείμενο που έλκεται, που εγκαταλείπεται μάλιστα στην έλξη του άλλου. Αυτή η εγκατάλειψη είναι που το χαρακτηρίζει. Δεν έχει να κάνει τόσο με συγκεκριμένα πρόσωπα όσο με αυτό το συμβάν της έλξης που σαγηνεύει και εκτρέπει τα άτομα στον τόπο του άλλου, στο τόπο μιας μοναδικής απορίας, αλλά και μιας θεμελιακής εν τέλει από-γοήτευσης.
Δ.Ν.: Διαφοροποιείτε την ερωτική από τη σεξουαλική χειρονομία και μιλάτε για σύγχυση που απολήγει στην πορνογραφική σκέψη. Ποια η σχέση των εννοιών σεξ και έρωτας;
Α.Α.: Το σεξ είναι μια αντικειμενοποιημένη λειτουργία, άρα ένα πεδίο διαθέσιμο στην κατασπατάλησή του και στη εμπορική του καταλήστευση. Το ερωτικό ίχνος είναι το αδιάγνωστο Πραγματικό αυτής της συνθήκης, ένας α-δύνατος ορίζοντας στον οποίον το υποκείμενο μένει μόνο και απορημένο. Μια μετουσιωσική σαγήνη που ανακαλεί όλα τα δυνατά, αλλά και αδύνατα μαζί, ονόματα του Άλλου.
Δ.Ν.: Είναι ο έρωτας η «απώλεια του συνειδητού»;
Α.Α.: Και γι αυτό μια μέγιστη φιλανθρωπία.
Δ.Ν.: Φέρνοντας στο μυαλό τα έργα που παρουσιάστηκαν στην έκθεση τι θα λέγατε πως τα ενώνει ή τα διαφοροποιεί;
Α.Α.: Η έκθεση, όπως σας είπα και πιο πάνω, στηρίχθηκε σε δύο άξονες στην α-δυνατότητα της σεξουαλικής σχέσης από τη μια και στη σύγχρονη δια-σεξουαλική διάχυση των ταυτοτήτων από την άλλη. Υπήρχαν λοιπόν κάποια έργα που έρχονταν στοχαστικά πάνω σ'αυτή την α-δυνατότητα, όπως το έργο της Μαρίας Λιανού, για παράδειγμα, που εγειρόταν ως ένα μνημείο στην αδύνατη απόλαυση και άλλα έργα που σχολίαζαν αυτή τη διάχυση των φυλετικών σημείων όπως η φωτογραφία που είχαμε της Ελένης Μυλωνά, ή η φωτογραφική εγκατάσταση με τα Τραβεστί της Φωτεινής Παπαχατζή.
Δ.Ν.: Ποιοι καλλιτέχνες λαμβάνουν μέρος στην έκθεση; Και πως δίνουν εικαστική οντότητα στη “δι-αφάνεια του σεξ”;
Α.Α.: Είχαμε κατ'αρχήν την τιμητική συμμετοχή της Αντουανέττας Αγγελίδη, μιας εμβληματικής φυσιογνωμίας του εικαστικού κινηματογράφου στην Ελλάδα. Έκανε ένα βίντεο ειδικά για την έκθεση μας στο οποίο καταγράφει μια δική της performanceόπου εμφανίζεται να σκίζει τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα και να διαβάζει ένα δικό της κείμενο για το πατέρα της και για τη γλώσσα. Το έργο της ήταν ένα απ'τα high lights της έκθεσης. Είχαμε επίσης το βίντεο There Is Nothing Between Us,της Λουκίας Αλαβάνου, που απεικόνιζε ένα απροσδιόριστο σώμα, ένα ζωολογικό εκτροπισμό. Μια εγκατάσταση του Νίκου Αρτέμη που σχολίαζε την εκτεχνίκευση της σεξουαλικής απόλαυσης. Σχέδια της Ρέας Βαλντέν, με γυναίκες που απεικόνιζαν την απειρότητα του θηλυκού τους ίχνους. Ένα άφυλο, καταπληγωμένο δέρμα, στη ζωγραφική επιφάνεια της Αθανασίας Βιδάλη. Έναν “παιδότοπο” με αυνανιστικά παιγνίδια του Γιώργου Γυπαράκη, ένα πραγματικά ευφάνταστο έργο πάνω στις εφηβικές και όχι μόνο αυνανιστικές φαντασιώσεις. Ένα ναρκισσιστικό και αιχμηρό περιβάλλον ενός νέου καλλιτέχνη του Χρήστου Δεληδήμου. Δυο έργα του Ζωρζ Ζακοτέ και του Άλκη Χατζηανδρέου που σχολίαζαν την ιντερνετική διάσταση του σύγχρονου ερωτισμού. Καίρια και τα δύο στις επισημάνσεις του. Δυο σχέδια επίσης της Ειρήνης Καραγιαννοπούλου που έφερναν στην έκθεση τη γραφή του κοριτσίστικου λευκώματος. Δυο πανέμορφα origami του Νίκου Καναρέλη που αποδομούσαν το κλασσικό ιδεώδες του γυναικείου σώματος. Μια φωτογραφική εγκατάσταση με τέσσερα φωτεινά κουτιά της Λίζης Καλλιγά, ακέφαλα γυναικεία κορμιά που εξέθεταν την ανωνυμία και την ακυριολεξία τους. Ένα γλυπτό της Άννας Λάσκαρη που ερχόταν κατ ευθείαν απ'τη μυθική τάξη των γυναικών πολεμιστριών, ένα δυνατό σχόλιο πάνω στην αδύνατη θέση της γυναίκας μέσα στην ιστορία. Δυο κουρτίνες και ένα ζωγραφικό τελάρο του Κωνσταντίνου Λαδιανού, στις κουρτίνες του ένα ανοίκειο θέαμα ερχόταν να σφραγίσει την οικειότητα του αντικειμένου που το δεξιωνόταν και στο ζωγραφικό του έργο, μια δεόμενη ύπαρξη αντιμέτωπη με τις ερωτικές της αναμνήσεις, αυτό το δέος απέναντι στο σεξουαλικό ζήτημα . Το έργο της Μαρίας Λιανού, που προανέφερα, που ήταν ένα εύστοχο σχόλιο πάνω στις φαντασιακές ανακλήσεις της χαμένης απόλαυσης. Η κυρία με το μονόκερο της Ελένης Λύρας που μετέγραφε μέσα από τη σύγχρονη γυναικεία εμπειρία αυτή τη διάσημη μεσαιωνική απεικόνιση, τη γεμάτη υπονοούμενα, που όμως στο έργο της διαστρεφόταν. Μια φωτογραφική τριλογία της Κάρολίνας Μέι με ένα αγόρι που κάνει πιάτσα σ'ένα πάρκο του Λονδίνου. Μια εγκατάσταση της Ελένης Μπαγάκη πάνω στο “χάρτινο” ίχνος των σύγχρονων ταυτοτήτων. Δυο εκπληκτικές φωτογραφίες της Ελένης Μυλωνά και του Δημήτρη Ντοκατζή, η πρώτη πάνω στην αμφιβολία του φυλετικού ίχνους και η δεύτερη που εξέθετε την παιγνιώδη αμφισημία της ανδρικής σεξουαλικότητας. Ένα ευαίσθητο έργο της Νίνας Παπακωνσταντίνου από τη σειρά Bed-time stories, με τη μοναδική περίπτωση της Ιουστίνης. Μια εγκατάσταση της Σταυρούλας Παπαδάκη με σχέδια της και χειροποίητες κούκλες της που κόμιζαν τις σκοτεινές τους ψυχικές συγκινήσεις. Η φωτογραφική εγκατάσταση της Φωτεινής Παπαχατζή με τον εξιμπισιονισμό του “γυναικείου” ίχνους. Μια εγκατάσταση επίσης της Πέγκυς Κλιάφα με ένα ζωγραφικό πορτρέτο του Viagra που κρεμιόταν μπροστά σε μια ταπετσαρία με ρομαντικά θέματα. Σχέδια ενός θανατόληπτου ερωτισμού του Χρύσανθου Σωτηρόπουλου. Ένα μεγάλο περιβάλλον της Νάνας Σαχίνη που κυριαχούσε στο χώρο και διέγραφε αυτό τον γλωσσικό περίγυρο του σεξουαλικού. Μια σχηματοποιημένη απεικόνιση ενός αιδοίου από τους Callas. Τα βίντεο δυο ξένων συμμετοχών της Σέρβας Jana Stojakovic και των Αμερικανών Joshua και Zachary Sandler, το πρώτο στηριζόταν πάνω στην αλλόκοτη ταυτότητα των υποκειμένων και των Sandler πάνω στη βιαιότητα του αντρικού ίχνους. Τέλος είχαμε τη συμμετοχή του Στηβ Γιανάκου, αυτού του κορυφαίου καλλιτέχνη της διεθνούς pop σκηνής, που το έργο του ήταν από τα πιο ωραία της έκθεσης, μέσα απ'αυτή την γεμάτη υποψίες για το αντίθετο της, ελαφρότητα της εικόνας του.
Δ.Ν.: Το κοινό πως εισέπραξε την πρότασή σας;
Α.Α.: Το κοινό...Ποιο να ναι αυτό άραγε; Προσωπικά δεν πιστεύω σε κανένα κοινό. Δεν υπάρχει αυτό το στατιστικό υποκείμενο, αυτή η πληθυντική ανωνυμία. Και απ'την άλλη, η τέχνη δεν απευθύνεται γενικώς. Δεν είναι για τους πολλούς αλλά ούτε και για τους λίγους. Η απεύθυνσή της είναι ονομαστική. Κάποιοι λοιπόν εισέπραξαν την εμπειρία αυτής της έκθεσης. Κι αυτοί οι λίγοι είναι ήδη πολύ.
Περισσότερες φωτογραφίες αλλά και βίντεο και κείμενα για τα έργα των καλλιτεχνών μπορείτε να δείτε ΕΔΩ.
Α.Α.: Το κοινό...Ποιο να ναι αυτό άραγε; Προσωπικά δεν πιστεύω σε κανένα κοινό. Δεν υπάρχει αυτό το στατιστικό υποκείμενο, αυτή η πληθυντική ανωνυμία. Και απ'την άλλη, η τέχνη δεν απευθύνεται γενικώς. Δεν είναι για τους πολλούς αλλά ούτε και για τους λίγους. Η απεύθυνσή της είναι ονομαστική. Κάποιοι λοιπόν εισέπραξαν την εμπειρία αυτής της έκθεσης. Κι αυτοί οι λίγοι είναι ήδη πολύ.
Περισσότερες φωτογραφίες αλλά και βίντεο και κείμενα για τα έργα των καλλιτεχνών μπορείτε να δείτε ΕΔΩ.